آفت : خندیدن و بسیار سخن گفتن
هر كه بسيار سخن بگويد بسيار اشتباه كند و هر كه بسيار اشتباه كند شرمش كم شود و هر كه كم حيا باشد ديندارىاش كم است. و هركه پارسايى او كم باشد دلش مىميرد؛
و نيز خنديدن دليل بىخبرى از قيامت است. پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «اگر آنچه من مىدانم بدانيد بسيار خواهيد گريست و كم خواهيد خنديد.» 1
مردى به برادرش گفت: برادرم آيا به تو خبر رسيده ك به دوزخ مىروى؟ گفت: آرى، گفت: به تو خبر رسيده كه از آن بيرون مىآيى؟ گفت: نه، پس گفت: چرا مىخندى؟ گفت: آن مرد تا هنگام مرگ خندان ديده نشد. يكى از بزرگان به گروهى نگريست كه در روز عيد فطر مىخنديدند. پس گفت: اگر اينان آمرزيده شدهاند اين كار شكر گزاران نيست و اگر آمرزيده نشدهاند اين كار خائفان نيست.
ديگرى به خودش گفت: آيا مىخندى در حالى كه شايد كفنهايت از نزد قصّار بيرون شده باشد.
ابن عبّاس گويد: هر كه گناهى كند و بخندد گريان وارد دوزخ شود.
اين است آفتهاى خنده و نكوهيدهاش آن است كه انسان در خنده مستغرق شود و خندۀ ستوده لبخندى است كه دندان ظاهر شود و صدايى شنيده نشود، و خندۀ پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) چنين بود. 2
1) اين حديث را ابن ماجه به شمارۀ ۴١٩١ از انس روايت كرده و احمد در (سنن) ، ج ٢ ، ص ٢۵٧ از ابو هريره نقل كرده است.
2) اين حديث را ترمذى در الشمائل، ص ١۶ از عبد الله بن حارث روايت كرده گويد: «خنده پيامبر (ص) فقط لبخند بود» .