مريم -عليها السّلام -دست پرورده مرد و تربيت شده ي پدر نيست ؛ بلکه تربيت شده ي مادر است . بسياري از پدرها و مادرها مربيان دلسوز هستند ، اما نمي توانند براي فرزندي مانند مريم -عليها السّلام- پدر يا مادر دختري چون او باشند . شرايط بسياري لازم است تا انسان به مقامي برسد که فرزندش را به خدا اهدا نمايد و خدا هم او را قبول کند . مادر مريم او را به خدا پناه داد و خدا نيز به وي پناهندگي داد و در پناه خود پذيرفت ؛ آنگاه استعاذة مادر مريم -عليها السّلام- به صورت استعاذه ي مريم -عليها السّلام- ظهور کرد .

         وقتي مريم به دنيا آمد ، مادرش گفت : « إِنِّي سَمَّيْتُها مَرْيَمَ وَ إِنِّي أُعيذُها بِكَ وَ ذُرِّيَّتَها مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ »  و خدا هم فرمود :« فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ حَسَنٍ »   و سپس افزود :  « وَ أَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً » [1] افراد بسياري تنها کوشش آنها مقبول خداست ، نه خود آنها ؛ از اين رو خدا درباره همه ي افراد نمي فرمايد : آنها را قبول کرديم و پناه داديم ؛ بلکه مي فرمايد : « َ إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقينَ » [2]

پذيرش عمل غير از قبول گوهر ذات عامل است . اعمال بسياري از مردم مي تواند مقبول درگاه خدا باشد ، اما آيا گوهر ذاتشان هم مقبول است يا نه ؟ خداوند درباره مريم   -عليها السّلام- فرمود :  «فَتَقَبَّلَها» و نفرمود :«تقبل عملها» ؛ بنابراين مادر مريم -عليها السّلام- را به پناه خدا سپرد و خدا نيز پناهندگي داد ؛ آنگاه در نتيجه ي پناه خواستن مادر از خداوند ، فرزندش در کنار محراب مي گويد :   « قالَتْ إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْكَ إِنْ كُنْتَ تَقِيًّا » [3] پس در ارزيابي مقام و کمالات مريم -عليها السّلام- نقش مادر آن بانو را نبايد فراموش کرد؛ چراکه اخلاص او بود که سبب شد پروردگار هديه اش را بپذيرد و تحت حمايت و پرورش خويش قرار دهد.

مادر اين بانو بود که لياقت داشت مادر پيغمبر بزايد او آن خضوع را داشت که به نذر خود عمل کند و فرزندش را به معبد حق اهدا نمايد و ذات اقدس الهي اين گوهر را پذيرفت ؛ زيرا مي دانست که اگر به او فيض عطا نمايد ، در حفظ آن فيض امين خواهد بود .

زماني که مادر حضرت مريم او را به دنيا آورد گفت :  « فَلَمَّا وَضَعَتْها قالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُها أُنْثي‏ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما وَضَعَتْ وَ لَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثي‏» [4]

ولي چون او را فرو گذارد (و او را دختر يافت) گفت: خدايا من دختر زاييده‏ام- ولي خدا از آنچه او به دنيا آورده بود آگاه بود (و سپس گفت) پسر همانند دختر نيست.

آشنايان به معارف قرآني در کتابهاي ادبي خود ، سخن مادر مريم را تا اندازه اي دست تفسير مي کنند ، ولي ناآشنايان به بلنداي معارف قرآن ، سخن او را به همان رسوم جاهلي تفسير کرده اند ؛ با دقّت در کتب ادبي روشن مي شود برخي اديبان ، تشبيه را در جمله « و ليس الذّکر کالأنثي » تشبيه معکوس دانسته ، مي گويند : چون مذکر بهتر از مؤنث و مرد بالاتر از زن است ، اگر کسي بگويد : «  ليس الذّکر کالأنثي » ، عکس آن را قصد نموده است و در واقع ، نظرش اين است که « ليست الأنثي کالذکر » ؛ يعني دختر مانند پسر نمي شود ؛ عده اي نيز تشبيه در آيه را تشبيه اصل دانسته اند ؛ به اين بيان که هرگز پسر نمي تواند نقش اين دختر را ايفا کند و هيچ مردي نمي تواند که پدرِ عيسي u شود و پسرها شايستگي اين دختر را ندارند ؛ بنابراين تشبيه در آيه تشبيه مستقيم است ؛ نه معکوس [5].

پيام‏هاي تربيتي دريافتي که درس عبرتي اند براي همه ي بشريت بخصوص مادران، بدين شرح است:[6]

1. 1.    تمايلات انسان مهم نيست، مصلحت و خواست خداوند مهم است. «وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما وَضَعَتْ»
2.   گاهي دختر در پاكي و پاكدامني، به جايي مي‏رسد كه هرگز پسر به آن نمي‏رسد. «لَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثي‏»
3. حضرت مريم مقام والايي دارد. «لَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثي‏» مراد از «كَالْأُنْثي‏» زن خاصّي است.
4. براي فرزندان خود، نام نيكو انتخاب نماييد. «إِنِّي سَمَّيْتُها مَرْيَمَ»
5.   مادر، حقّ نامگذاري فرزند خود را دارد. «إِنِّي سَمَّيْتُها»
6.   تغييرات جزيي، شما را از خدا و اهداف عالي دور نكند. با اينكه فرزند بر خلاف تصوّر دختر شد، امّا نام او را مريم كه به معناي خادمه است گذاشت.«سَمَّيْتُها مَرْيَمَ»                       
7.  قبل از هر چيز، به فكر سلامتي فرزند از شرّ شيطان باشيد. «أُعِيذُها»
8.  تنها فرزندان بلافصل را در نظر نگيريد وبا دورانديشي، نسل‏هاي بعدي را نيز در نظر داشته باشيد. «أُعِيذُها بِكَ وَ ذُرِّيَّتَها»
9.  براي تأمين سعادت فرزند، تنها به تربيت خود متّكي نباشيم، او را به خدا بسپاريم كه توانايي‏هاي ما محدود و عوامل انحراف زياد است. «أُعِيذُها بِكَ»

10. مادر مريم، جايگاهي خاص دارد. از بيان نذر او، اخلاص او، نام‏گذاري او و استعاذه او اين برداشت استفاده مي‏شود. «نَذَرْتُ لَكَ»، «سَمَّيْتُها»، «أُعِيذُها بِكَ»

      11.شيطان، دشمن ديرينه نسل بشر است.[7] «أُعِيذُها»، «مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ»