وَ إِذٰا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهٰا أَوْ رُدُّوهٰا
در كشف الغمه آمده است؛ چون معاويه، حجر بن عدى-رحمة اللّه عليه-و يارانش را به قتل رساند، در همان سال امام حسين عليه السّلام را ملاقات كرد و گفت: يا ابا عبد اللّه! آيا مطلع شدى با حجر و يارانش، شيعيان پدرت، چه كردم؟ فرمود: نه. گفت: آنها را كشتيم و كفن كرديم و بر جنازهشان نماز خوانديم، امام حسين عليه السّلام لبخندى زد و فرمود:
اى معاويه اين گروه روز قيامت خصم تو خواهند بود. به خدا سوگند بدان و آگاه باش كه اگر ما چنان عملى را نسبت به پيروان تو مىكرديم نه آنها را كفن مىكرديم و نه بر ايشان نماز مىخوانديم! به من خبر دادند كه تو نسبت به [پدرم]ابو الحسن عليه السّلام جسارت مىورزى و بر ضدّ او دست به كارهايى مىزنى و از بنى هاشم عيبجويى مىكنى به خدا سوگند كه زهى براى كمان ديگران ساختهاى و بر هدف ديگران تيراندازى كردهاى و از جاى نزديك، به دشمنى ايشان دست يافتهاى، و از كسى پيروى كردهاى كه نه سابقۀ ايمان دارد و نه دورويى و نفاقش تازگى دارد. هرگز او به فكر تو نيست تو خود به فكر خودت باش، و او را ترك كن. -اشارۀ حضرت به عمرو بن عاص است-. 1
انس مىگويد: خدمت امام حسين عليه السّلام بودم ناگاه كنيزى وارد شد و يك دسته ريحان تقديم كرد.
حضرت فرمود: تو در راه خداى آزادى! عرض كردم: تقديم يك دسته ريحان آن قدر اهميّت نداشت كه او را آزاد كنى؟ فرمود: خداوند ما را چنين ادب آموخته است مىفرمايد: وَ إِذٰا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهٰا أَوْ رُدُّوهٰا 2 و بهتر از هديۀ وى آزادي اش بود. 3
روزى به برادرش حسن گفت: «دوست داشتم كه زبان تو مال من بود و قلب من از آن تو.» 4 امام حسن عليه السّلام نامهاى به آن حضرت نوشت و بخشش او را به شاعران، مورد ملامت قرار داد…..
در پاسخ نوشت: تو بهتر از من مىدانى كه بهترين مال آن است كه آبرو را حفظ كند. 5 خدا تو را يارى كند!
1- کشف الغمه ص ١٨۴ .
2- نساء/ ٨۶ : و هنگامى كه كسى به شما تحيت گويد، پاسخ آنها را به طور بهتر بدهيد يا [لا اقل]به همان گونه پاسخ گوييد.
3- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ . ١۶٧
4- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ .
5- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ .
6- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ .
معمولاً ريشه جهالت، مؤثرترين عامل شکلگيري خوارج است و اساساً اين گروه بر اساس جهل، شکلگرفتهاند.
البته بايد بين رؤساي خوارج با افراد عادي فرق قائل شد، چه بسا افراد عادي…
این کشور اسلامی، سابقهای دیرینه در اسلام و تشیع دارد. یمن تنها کشوری است که مردمش بدون جنگ تسلیم امام علی فرستاده پیامبر اسلام شدند و به اسلام گرویدند. مسلمانان یمن هم در تحکیم تشیع بعد از ماجرای سقیفه نقش داشتند، هم در دعوت از امام علی (علیه السلام) برای خلافت بعد قتل خلیفه سوم اهالی یمن جزو جدیترین مخالفان معاویه بودند. در واقعه عاشورا چند مسلمان اهل یمن در دفاع از امام حسین (علیه السلام) حضور داشتند.
یمن کشوری است در همسایگی عربستان که از زمانهای قدیم موقعیت خاص داشتهاست.1
بنا بر گزارش بینالمللی آزادی مذهبی، ۶۰ تا ۶۵ درصد از مردم یمن مسلمان سنی و بیش از ۳۵ تا ۴۰ درصد شیعه هستند.[۲] بیشتر شیعههای یمن از شاخه زیدی هستند اما اقلیت قابل توجهی شیعه دوازدهامامی[۳][۴] و شیعه اسماعیلی[۳] هم در میان آنها وجود دارد.
وهابيان از جهات چندي با خوارج شباهت دارند:
وهابيان شعار ديني خود را دعا، شفاعت و توسل جز از خدا نيست قرار داده اند1 و همانند خوارج که شعار خود را لاحُکم الا لله قرار داده و از سپاه حضرت علي جدا شدند.2 خوارج مرتکبان گناهان کبيره را کافر مي دانستند و جز خود بقيه ي مسلمانان را کافر مي دانستند.3 وهابيان نيز همانند خوارج کساني را که عقايدي خلاف آن ها داشتند مشرک و کافر دانسته و واجب القتل مي دانستند.4 از ديگر شبهاهت هاي خوارج با وهابيان، کوته بيني و قشري نگري آنان بود، خوارج مردماني متعصب و کوته بين بودند که جز خود بقيه ي مردم را مشرک مي دانستند و افرادي خشن بودند5 وهابيان نيز همين گونه کوته بين و قشري نگرند.6