فقه:
به معنای فهم-آگاهی و دانایی است و در اصطلاح به معنای علم و آگاهی دقیق نسبت به علوم دین و احکام الهی و توان استنباط از ادله تفصیلی است.
علم به احکام شرعی از طریق استنباط و اجتهاد
فقیه:
کسی که در علوم اسلامی تخصص دارد و احکام الهی را از ادله آن استنباط می کند.
ولایت:
به معنای اتصال و پیوند عمیق دو شیء به ولایت تکوینی و تشریعی تقسیم می شود.
ولایت تکوینی:
چنین ولایتی از آن خداست. اصل پیدایش؛ تغییرات و بقای موجودات به دست اوست. معجزات و کرامات انبیاء از آثار همین ولایت تکوینی است.
ولایت تشریعی:
دو قسم است….
1- قانون گذاری
فقط کسی مجاز به جعل قانون است که از طرف خداوند؛ مأذون باشد.مانند پیامبر اکرم و امامان معصوم—-در زمان غیبت نیز فقیه جامع الشرایطی که به کتاب و سنت آشنایی دارد؛ نسبت به اوضاع و احوال زمانه آگاهی دارد و از تقوا و پارسایی برخوردار است از سوی معصومین مأذون است تا به وضع قوانین معتبر در چارچوب احکام و آموزه های اسلامی و مصالح جامعه بپردازد.
2- زعامت و رهبری
طبق دیدگاه اسلام انسان یکتا پرست نباید از هیچ فرد یا نهادی فرمان برد و کسی را ولی و سرپرست و ارباب خود قرار دهد.
می پرسند: جدایی دین از سیاست از چه زمانی شروع شد و چه کسانی ترویج دادند؟
جواب: خاستگاه اصلی جدایی دین از سیاست غرب است.
مروجان آن در اسلام؟
1- حاکمان ستمگری که در صدر اسلام می خواستند جریان خلافت را به سلطنت تبدیل کنند.
مانند معاویه که وقتی رسید به عراق گفت: من با شما بر سر نماز و روزه نمی جنگیدم؛ بلکه می خواستم بر شما حکومت کنم و به مقصود خود رسیدم.(ابن ابی الحدید؛ شرح نهج البلاغه؛ج 4؛ ص60)
2- استعمارگران خارجی
3- روشنفکران
پاسخ به آنان که نشان دهنده جدا نبودن دین از سیاست است:
1- گستردگی قوانین اسلام (اجرای احکام سیاسی-اقتصادی- اجتماعی-قضایی نیاز به تشکیل حکومت دینی دارد)
2- سیره پیشوایان دین و رسول الله (مانند قضاوت های حضرت علی(علیه السلام)- قیام امام حسین(علیه السلام)و مشروع ندانستن حکومت وقت)
3- اهداف سیاسی - اجتماعی بعثت انبیاء(لیقوم الناس بالقسط-واجتنبوا الطاغوت)
4- مبانی قرآنی رابطه دین و سیاست….
کتاب پرسش ها و پاسخ های دانشجویی؛حمیدرضا شاکرین؛نشر معارف؛چ هفتم؛1387؛ ص21الی28