وَ إِذٰا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهٰا أَوْ رُدُّوهٰا
در كشف الغمه آمده است؛ چون معاويه، حجر بن عدى-رحمة اللّه عليه-و يارانش را به قتل رساند، در همان سال امام حسين عليه السّلام را ملاقات كرد و گفت: يا ابا عبد اللّه! آيا مطلع شدى با حجر و يارانش، شيعيان پدرت، چه كردم؟ فرمود: نه. گفت: آنها را كشتيم و كفن كرديم و بر جنازه‌شان نماز خوانديم، امام حسين عليه السّلام لبخندى زد و فرمود:
اى معاويه اين گروه روز قيامت خصم تو خواهند بود. به خدا سوگند بدان و آگاه باش كه اگر ما چنان عملى را نسبت به پيروان تو مى‌كرديم نه آنها را كفن مى‌كرديم و نه بر ايشان نماز مى‌خوانديم! به من خبر دادند كه تو نسبت به [پدرم]ابو الحسن عليه السّلام جسارت مى‌ورزى و بر ضدّ او دست به كارهايى مى‌زنى و از بنى هاشم عيبجويى مى‌كنى به خدا سوگند كه زهى براى كمان ديگران ساخته‌اى و بر هدف ديگران تيراندازى كرده‌اى و از جاى نزديك، به دشمنى ايشان دست يافته‌اى، و از كسى پيروى كرده‌اى كه نه سابقۀ ايمان دارد و نه دورويى و نفاقش تازگى دارد. هرگز او به فكر تو نيست تو خود به فكر خودت باش، و او را ترك كن. -اشارۀ حضرت به عمرو بن عاص است-. 1
انس مى‌گويد: خدمت امام حسين عليه السّلام بودم ناگاه كنيزى وارد شد و يك دسته ريحان تقديم كرد.
حضرت فرمود: تو در راه خداى آزادى! عرض كردم: تقديم يك دسته ريحان آن قدر اهميّت نداشت كه او را آزاد كنى؟ فرمود: خداوند ما را چنين ادب آموخته است مى‌فرمايد: وَ إِذٰا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهٰا أَوْ رُدُّوهٰا 2 و بهتر از هديۀ وى آزادي اش بود. 3
روزى به برادرش حسن گفت: «دوست داشتم كه زبان تو مال من بود و قلب من از آن تو.» 4 امام حسن عليه السّلام نامه‌اى به آن حضرت نوشت و بخشش او را به شاعران، مورد ملامت قرار داد…..
در پاسخ نوشت: تو بهتر از من مى‌دانى كه بهترين مال آن است كه آبرو را حفظ كند. 5 خدا تو را يارى كند!
1- کشف الغمه ص ١٨۴ .
2- نساء/ ٨۶ : و هنگامى كه كسى به شما تحيت گويد، پاسخ آنها را به طور بهتر بدهيد يا [لا اقل]به همان گونه پاسخ گوييد.
3- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ . ١۶٧
4- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ .
5- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ .
6- كشف الغمه، ص ١٨۴ و ١٨۵ .
لیلی غفاری:
این زن دارای احساس مسئولیت فراوان و شجاعت چشمگیری بوده و در باره وی می نویسند: او بارها به همراه رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) در میدان های جنگ حضور می یافت، مجروحین جنگی را مداوا و معالجه می کرد و بیماران را پرستاری و مراقبت می نمود.1 او پس از رحلت رسول خدا هم ارادت و اطاعت خویش را عملا با حضرت علی بن ابیطالب(علیه السلام) حفظ کرده و بانوی علم و جهاد بوده است.2
سَلمی خدمتگزار پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلّم)
سلمی خدمتگزار صفیّه دختر عبدالمطلّب بود که وی او را به رسول خدا بخشید و رسول خدا نیز او را آزاد کرد و به ازدواج ابورافع که عباس بن عبدالمطلّب او را نیز به رسول خدا بخشیده بود، در آورد. ایشان برای مادر ابراهیم فرزند رسول خدا و همچنین برای حضرت فاطمه زهرا(سلام الله) قابلگی و پرستاری کرده و حتی در مراسم غسل دادن آن بانوی بزرگ شرکت داشته؛ چنانکه قهرمانی او سبب گردیده که در جنگ خیبر هم همراه شوهر خود و رسول خدا حضوریافته است. همسر او نیز در جنگ جمل و صفّین شرکت داشت و فرزندان آن دو نیز از کاتبین و نویسندگان و پیروان خاص و ممتاز حضرت علی(علیه السلام) محسوب می شدند.
امّ غانم صاحب (حصات)ریگ ها:
او با فرزندش در مدینه جستجو می کرد تا ببیند آیا در مدینه از قبیله بنی هاشم کسی که نام او علی باشد، وجود دارد؟ او را اشتباها نزد علی بن عبدالله بن عباس فرستادند؛ اما او را دشمن خدا و دروغگو نسبت به حضرت علی و حسن و حسین دانسته و مورد ضرب و شتم قرار دادند تا ادعای نا بجای خود( زیرا معتقد بود: همراهش یک مشت سنگریزه است که آن را رسول خدا به من داده، علی و حسن و حسین هم آن را دیده اند و مهر کردند ومن از آن ها شنیدم کسی باید مهر خود را روی این سنگریزه ها نقش بزند، که نام او علی باشد) را پس بگیرد.1……..
اسماء دختر یزیدبن سَکن:اسماء در جنگ یَرموک به همراه تعداد دیگری از بانوان که معمولا برای تهیه غذا، آب دادن به سپاه و مداوا و معالجه مجروحان جنگی حضور می یافتند، شرکت داشت و زمینه ای پیش آمد که وی ناچار با ارتش روم درگیر شد و به وسیله چوب و عمود خیمهء خویش، تعداد نه نفر از افراد دشمن را از پای در آورد.1
امّ اَیمن، بَرَکه :
این بانوی مجاهد و با فضیلت، در جنگ های اُحد و حُنَین و خیبر شرکت کرده و در جنگ اُحد آب به سربازان اسلام می داد و مجروحین جنگی را زخمبندی و مداوا می کرد. 2
