اصل شوخى نكوهيده و ممنوع است، مگر مقدار اندكى كه استثنا شده.

پيامبر خدا (ص) فرمود: «با برادرت مجادله و شوخى مكن.»  ١۴۴ اگر گويى:

مجادله آزار دادن است چون برادر يا دوست خود را تكذيب مى‌كنى يا به جهل نسبت مى‌دهى، ولى شوخى موجب شادمانى و خوشدلى است، پس چرا ممنوع شده؟ بايد بدانى كه افراط و زياده روى يا تداوم در شوخى ممنوع است. امّا تداوم شوخى سرگرمى به بازى است و بازى مباح است ولى مداومت بر شوخى نكوهيده است.

و امّا زياده‌روى در شوخى موجب خندۀ زياد مى‌شود

1: و آن دل را مى‌ميراند

2: گاه موجب كينه مى‌شود

3: شكوه و وقار انسان را از بين مى‌برد

4: هر شوخى كه خالى از اين امور باشد نكوهيده نيست

چنان كه از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) روايت شده كه فرمود: «من شوخى مى‌كنم ولى جز سخن حق نمى‌گويم.»

١۴۵ شخصيّتى مانند پيامبر مى‌تواند شوخى كند و جز سخن حق نگويد، امّا هر گاه براى ديگران در شوخى باز شود هدفش خنداندن مردم است به هر صورتى كه باشد.

پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «شخص سخنى مى‌گويد و همنشينان او مى‌خندند و با آن سخن از ستاره ثرّيا سقوط مى‌كند.»  ١۴۶ 
١۴٣ ) تهذيب، ج  ١ ، ص  ۴٠٧ ، باب سنن صيام.
١۴۴ ) اين حديث از ترمذى و غير او گذشت.
١۴۵ ) اين حديث را طبرانى در الصغير از حديث ابن عمر روايت كرده چنان كه در مجمع الزوائد، ج  ٨ ، ص  ٨٩  آمده است